О нас в прессе Нидерландов

Russische ouderenzorg wordt langzaamaan fijn

Er komen steeds meer particuliere verzorgingstehuizen in Rusland. Ze zijn populair, omdat iedere associatie met de treurige bejaardenhuizen uit de Sovjettijd wordt vermeden.

Gedempte vogelzang klinkt uit de luidsprekers in de ontvangsthal. Het fotobehang aan de muren geeft een doorkijkje in een weelderig, zomers eikenbos. "Dat heeft een kalmerende invloed op de gemoedstoestand", weet Aleksej Sidnev. Met trots laat hij het pas opgeleverde centrum voor geriatrische zorg zien, dat naar zijn overtuiging tot de beste in Europa behoort.

Sidnev is directeur van Senior Group, een pionier in Rusland op het gebied van particuliere ouderenzorg. Hij woonde jarenlang in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, waar hij niet zonder verbazing kennismaakte met kwalitatief hoogstaande bejaardenzorg. "Als scholier had ik bejaardentehuizen bezocht in Rusland en wat ik daar had gezien beviel me helemaal niet. Dat waren heel depressieve en treurige instellingen waar je nooit terecht zou willen komen." Zo ontstond het idee - 'een droom', zegt Sidnev - iets soortgelijks in Rusland te realiseren.

Bijzondere zorg

Traditioneel wonen ouderen in Rusland zo lang mogelijk op zichzelf of, als dat niet meer kan, bij hun kinderen. "Zelfs al heeft iedereen, inclusief de ouderen zelf, daar onder te lijden", verzucht Sidnev. Daardoor is er vooralsnog weinig interesse in een concept als aanleunwoningen en richt de particuliere sector zich nu vooral op bejaarden die bijzondere zorg nodig hebben. Als kwalitatieve bejaardenzorg op grotere schaal van de grond komt en het woord 'bejaardentehuis' geen louter negatieve associaties meer oproept met het Sovjetverleden, zal de animo vanzelf toenemen, is de verwachting.

Sidnev demonstreert de kamerdeuren die naar twee kanten open kunnen, wijst naar een in vrolijk geel gestoken gang. "Elke afdeling heeft haar eigen kleur, voor de herkenbaarheid. Dit is de afdeling voor demente ouderen. De gang komt uit op een raam. Het is belangrijk dat die mensen altijd kunnen zien waar iets naar toe leidt." Een man schuifelt mompelend door de gang in de richting van de kantine en begint zijn broek los te knopen. Een toegesnelde verpleegster neemt hem met een glimlach aan de arm. "Komt u maar mee, we gaan zo eten."

Het nieuwe tehuis in Malachovka in de provincie Moskou is onbetwist het beste in Rusland en Sidnevs paradepaardje. Tien jaar geleden keerde de jonge ondernemer terug naar Moskou. Inmiddels heeft hij zeven tehuizen voor ouderenzorg opgezet. Die richten zich vooral op het leveren van kwalitatieve langetermijnzorg.

Voor de 85-jarige Kirill Rajevski is de instelling een uitkomst. Tien jaar geleden verloor hij zijn gezichtsvermogen door glaucoom. "Ik kan niet alleen wonen, ik heb hulp nodig. Ik heb een heel goede vrouw, zij was een talentvol arts, maar zij is ook niet jong meer, ze kan niet voor mij zorgen. En na familieberaad hebben we besloten mij naar dit pension te sturen."

Gesprekspartner

In de recreatieruimte treffen de bewoners elkaar. Rajevski heeft een dankbare gesprekspartner aan de 88-jarige Irina Koezmina, net als hij uit Moskou en hoogopgeleid. "Ik zit hier niet vanwege mijn leeftijd", lacht ze. "Ik heb een been gebroken en mijn dochter besloot dat ik beter hier kan zitten dan alleen thuis. Ik zal voorlopig hulp nodig hebben."

Een verblijf in dit soort pensions is niet voor iedereen weggelegd. Met overheidssteun en inlevering van driekwart van hun pensioen kunnen ouderen aanspraak maken op een minimum aan comfort. Wie meer wil, zoals een eigen kamer, moet bijbetalen. De prijzen kunnen oplopen tot omgerekend enkele duizenden euro's per maand.

"Natuurlijk is dit niet goedkoop", erkent Rajevski. "Hoeveel het kost weet ik niet precies, dat zeggen ze me niet. Mijn zoon betaalt dit, gelukkig heeft hij een goede baan. Ik zou natuurlijk van mijn eigen geld willen rondkomen, maar dat kan niet." De particuliere sector zet nu de toon en hoopt dat de overheid zal volgen. "Wij zijn al lang niet meer de enigen die dit doen", zegt Sidnev. "Er is concurrentie en dat is goed. Er komen instellingen bij in Moskou en de omliggende provincie. De landelijke vraag is volgens de huidige schatting 630.000 bedden. Nu zijn er 250.000."

Maar bouwen alleen is niet voldoende. Er is een chronisch tekort aan geschikt personeel. In Rusland bestaan geen opleidingen op het gebied van geriatrie. Medische kennis is niet genoeg, benadrukt verpleegster Marina Peredatsjenko, die hier zelf terechtkwam met een flinke dosis ervaring uit de psychiatrie en palliatieve zorg voor kinderen en jongeren. "Je moet van oude mensen houden, je moet ze kunnen omhelzen, naar ze kunnen luisteren."

Online-school

Geschikte kandidaten worden ter plekke opgeleid. "We proberen de overheid ervan te overtuigen dat die opleidingen er moeten komen", zegt Sidnev. "We hebben zelf ook een online-school opgezet, want er moeten honderdduizenden mensen worden opgeleid en we kunnen geen twintig jaar wachten voordat al die mensen er zijn."

Vergrijzing dwingt Rusland tot betere zorg

Vergrijzing is ook in Rusland een groeiend probleem. Pakweg een op de vier Russen is ouder dan zestig, en over tien jaar is dat al een op de drie. Toch had de overheid tot voor kort nauwelijks oog voor bejaardenzorg. Voor wie niet meer thuis kan wonen was een staatsinternaat vaak de enige optie. In heel Rusland zijn er meer dan 500 en ze hebben een abominabele reputatie. In sommige internaten wonen bejaarden, geestelijk en lichamelijk gehandicapten door elkaar achter hoge muren. Professionele zorg voor demente ouderen bestaat daar niet.

Een voorzichtige samenwerking tussen overheid en particuliere zorginstellingen is pas recentelijk van de grond gekomen. Vrijwilligersorganisaties springen bij en manen samen met commerciële instellingen als die van Sidnev de overheid tot actie. Tijdens recent overleg met president Poetin over sociale problemen vroeg Jelizaveta Oleskina, directeur van de organisatie 'Starost v radost' (vrij vertaald 'Oud zijn is fijn'), om aandacht voor langetermijnzorg, een concept dat in Rusland in de kinderschoenen staat. Volgens Oleskina heeft Rusland een systeem nodig dat de behoeften van individuele ouderen tijdig signaleert, alsook betere coördinatie tussen verschillende sociale en medische overheidsdiensten, overheidssteun voor thuis- en mantelzorg en opleidingen voor gespecialiseerd personeel.

Источник: TROUW